De regeringsplannen, de begroting en wat nu? Het praktisch activisme van LSA bewoners

Het koffertje is weer dicht, de kaarten liggen op tafel. Vijf vragen aan directeur Thijs van Mierlo over wat LSA bewoners te doen staat de komende jaren, hoe we ons verhouden tot de politiek en over praktisch activisme. 

“Ik denk dat gemeenschappen de komende jaren onder druk komen te staan. We constateren dat er in de Miljoenennota bezuinigd wordt op de sociale basis. Bezuinigen op gemeenten hebben direct consequenties voor gemeenschappen en haar voorzieningen en activiteiten. Vrijwilligerswerk wordt als zo vanzelfsprekend gezien dat er geen ondersteuning naartoe gaat. Terwijl er veel wordt verwacht van preventie en zorgzame gemeenschappen. Structurele ongelijkheid wordt niet aangepakt, bijvoorbeeld in de energietransitie. Ten onrechte worden asielmigranten gezien als de oorzaak van veel maatschappelijke problemen. Dat draagt niet bij aan verbonden en inclusieve gemeenschappen.

En dat is zonde, want er lig juist een taak om te verbinden de komende jaren. Zoals ook aangegeven in dit rapport over de sociale basis, dat onlangs verscheen. Op alle fronten hebben gemeenschappen zetjes in de rug nodig. Dat moet altijd in samenhang. Een gemeenschap is geen machine waar je een euro ingooit en dan altijd hetzelfde terugkrijgt.”

“Er zijn meerdere manier om je stem te laten horen. Die sluiten elkaar niet uit. Activisme heeft een belangrijke rol in agenderen en druk opvoeren. LSA ziet en hoort echt dezelfde problemen als waar in de Tweede Kamer over wordt gesproken. En waar grote groepen in de samenleving zich enorm zorgen over maken. We laten zeker ook onze stem horen. Maar we zijn ook doeners.

En als je eenmaal een plan omzet in acties, merk je dat echte veranderingen, gedragen door mensen in de buurt, nooit snel beginnen. Dat zien we op alle thema’s waarop wij actief zijn. Of het nou gaat om energietransitie, gezondere buurten, bewonersbedrijven, zeggenschap. Het moet eerst langzaam gaan voordat het snel kan gaan. Noem het praktisch activisme.”

“Nee, alles is politiek, zeker in ons werk. We durven ons uit te spreken over politieke beslissingen. Dat doen we soms openbaar, soms achter de schermen. Maar altijd met in het achterhoofd hoe wij lokale gemeenschappen en bewoners het beste kunnen ondersteunen. Vergeet niet dat in de buurten de gemeenschappelijk belangen de mensen vaak veel meer verbindt, dan dat politieke kleur hen uit elkaar drijft. Ook al krijg je die indruk niet altijd als je de krant openslaat.

Denk dat je dat ze bij het koffierondje in het buurthuis als eerste aan elkaar vragen wat ze gestemd hebben? Nee, dan vragen ze eerst hoe met je moeder gaat. Hoe het met de verbouwing staat. Of ze nog kunnen helpen. En dan organiseren ze van alles en hebben ze ook plezier. Dat is in wezen ook politiek, maar dan met een andere bril op. Wij geloven dat de hang naar verbinding groter is dan je soms leest en ziet.

LSA is een organisatie die meerstemmigheid omarmt. Ons team, onze achterban, iedereen geeft een eigen kleur aan de visie en kernboodschap. Het gaat om de manier waarop we die stemmen laten doorklinken. Maar altijd met sterke lokale gemeenschappen in het achterhoofd.”

“Dat zien we in anderen landen inderdaad gebeuren. En dat horen we ook uit onze netwerken van internationale collegiale organisaties. Maatschappelijke organisaties worden daar misschien niet in een keer verboden, maar het wordt ze wel moeilijk gemaakt met allerlei nieuwe regels, bezuinigingen, of directe censuur van hun opvattingen. En als buitenlandse financiering dan ook verboden wordt, zie je dat ze omvallen. Het is in die landen te risicovol geworden om lid te zijn, of zo’n organisatie te besturen. Die kant moeten we echt niet op. LSA als organisatie is ook onderdeel van dat maatschappelijke middenveld, de civil society. Wij zullen ons dus altijd blijven uitspreken tegen die uitholling.”

“Ja, die zijn er natuurlijk ook. Het besef dat de regering veel meer de samenleving op moet zoeken om samen beleid te maken. Zoals het er nu staat, lijkt dat vooral nog neer te komen in het meepraten met plannen van de regering zelf, maar wij zien ook ruimte dat de regering juist komt praten en luisteren naar plannen uit de samenleving. Het besef dat democratie een werkwoord is en je kunt werken aan meer democratisch burgerschap is duidelijk aanwezig in de plannen.

Dat sluit aan bij onze visie: democratie organiseer je vooral in het alledaags leven; mensen geven met elkaar en met hun initiatieven de samenleving vorm. En het is belangrijk om dat als overheid niet in de weg te zitten. We zien dus belangrijke aanknopingspunten. Je kunt van ons aannemen dat we ons keihard gaan inzetten om ervoor te zorgen dat dit geen holle retoriek is En dat we daar allemaal iets van gaan merken de komende jaren.“