De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en het Verwey-Jonker Instituut doen de komende twee jaar onderzoek in 33 buurten naar wat werkt in verschillende aanpakken van gemeenschapsontwikkeling. De kennis uit het onderzoek gaat buurten in heel Nederland helpen nog beter te bouwen aan vitale gemeenschappen. Een onderzoek als dit is uniek in Nederland, omdat er nog weinig wetenschappelijke kennis is over de Nederlandse manier van werken.
Gemeenschapsontwikkeling staat weer in de spotlights. Gemeenten spreken in hun beleid weer vaker over het belang van de gemeenschap en ook de landelijke politiek heeft het weer over gemeenschapszin. Kennis over effecten van aanpakken in gemeenschapsontwikkeling zoals de ABCD-aanpak is beperkt, vooral in de Nederlandse context. Reden voor een Nederlands onderzoek. LSA bewoners en OranjeFonds trekken samen op en hebben de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en het Verwey-Jonker Instituut gevraagd op onderzoek uit te gaan.
Het onderzoek wordt uitgevoerd in de 33 buurten van de programma’s Van Buurten naar Communities van LSA bewoners en Sterke Buurtverbinders van het Oranje Fonds. “Met dit onderzoek willen we inzicht creëren in wat wel en wat niet werkt als het gaat om gemeenschapsontwikkeling”, vertellen onderzoekers Annica Brummel van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en Maarten Kwakernaak van het Verwey-Jonker Instituut. Het Oranje Fonds financiert het onderzoek.
In het onderzoek wordt gekeken naar de ABCD-benadering (Asset Based Community Development), die in veel van de buurten centraal staat. Ook andere aanpakken rond gemeenschapsontwikkeling worden meegenomen. Het onderzoek moet antwoord geven op de vraag: Wat is de bijdrage van gemeenschapsontwikkeling aan vitale gemeenschappen in buurten? “We kijken naar het belang van de lokale context, wat gemeenschapsontwikkeling kan betekenen voor individuele personen en voor de verbindingen tussen buurtbewoners”, leggen de onderzoekers uit.
Het onderzoek duurt tot eind 2025. Annica Brummel legt uit: “Het is uniek dat we een langdurig onderzoek doen naar gemeenschapsontwikkeling in Nederland. Daardoor kunnen we echt de diepte in. In 12 focusbuurten gaan we aan de slag met een verdiepend onderzoek. In deze buurten komen we als onderzoeksteam elk jaar meerdere keren op bezoek. Aan de hand van verschillende innovatieve onderzoeksmethoden spreken we met community builders, buurtverbinders, bewoners en andere betrokkenen.” Maarten Kwakernaak vult aan: “We kijken goed welke 12 buurten we selecteren. We willen buurten uit het hele land, met een verschillend karakter en verschillende samenstelling van de lokale bevolking.”
Teamleider Betrokken Samenleving van het Oranje Fonds, Arsine Nazarian, is enthousiast over het onderzoek: “Met dit onderzoek leveren we in 2,5 jaar tijd kennis op die gemeentes, organisaties en buurtbewoners helpt om beter onderbouwd te bouwen aan vitale gemeenschappen. Het Oranje Fonds stimuleert graag het gemeenschapsgericht werken, omdat we geloven in de kracht van de samenleving en in kwaliteiten die al in buurten aanwezig zijn. We financieren dit onderzoek omdat in Nederland nog niet eerder op deze schaal meerjarig onderzoek naar dit onderwerp heeft plaatsgevonden. Daarnaast meten wij als fonds graag de effecten van onze bijdragen, zodat we ervan kunnen leren.”