Leer je buren kennen en leg verbindingen

Je vraagt je misschien af wie er eigenlijk eenzaam zijn in jouw wijk. Hoe kom je daarachter? Hoe weet je waar extra aandacht nodig is? Wellicht vind je het lastig om mensen aan te spreken over het onderwerp eenzaamheid. Daarom stellen we de vraag breder: hoe kom je in contact met mensen in je buurt die je nog niet kent?

Een sterk sociaal netwerk

Als je elkaar kent als buren kan je makkelijker helpen als er problemen zijn. En je vindt sneller iemand om samen leuke dingen mee te doen. Een sterk sociaal netwerk is dus ook een goede basis voor het voorkomen en het verminderen van eenzaamheid. De ABCD-werkwijze is een manier om een sterke gemeenschap te vormen. Asset Based Community Development is bedoeld om ervoor te zorgen dat lokale gemeenschappen hier zelfstandig mee aan de slag kunnen. ABCD is een wijkbenadering die uitgaat van aanwezige kwaliteiten en vaardigheden van de wijkbewoners. Een uitgangspunt is ook dat buurten de meeste problemen en vragen zelf kunnen oplossen en beantwoorden. Daarnaast staat het bouwen van relaties tussen buurtbewoners centraal. Er worden verbindingen gelegd tussen mensen, zodat sociale contacten groeien.

Kracht van de buurt(bewoners)

Als je aan de slag gaat met deze werkwijze is een eerste stap het in kaart brengen van aanwezige capaciteiten en vaardigheden in de wijk. Deze inventarisatie richt zich op de capaciteiten van bewoners, de potentie van informele netwerken, de welwillendheid van instituties en de fysieke kwaliteiten in de buurt. Een vervolgstap kan zijn het bouwen aan relaties tussen de bronnen in een buurt: het in contact brengen van mensen onderling of met organisaties.

Leer elkaar kennen

Als je de eenzaamheid in je wijk wilt verminderen is het dus eerst zaak dat je elkaar als buren leert kennen en de kwaliteiten en passies van mensen in het vizier krijgt. En dat hoeft niet via enquêtes of huis-aan-huis-interviews. Je kunt ook gewoon spontane gesprekjes met mensen voeren in de supermarkt of tijdens het uitlaten van de hond. Het hoeven ook geen moeilijke vragen te zijn. Je kunt eens vragen hoe het met iemand is. Of vragen of iemand de wijk waarin hij of zij woont prettig vindt. Hoe laagdrempeliger de vragen zijn, hoe groter de kans dat iemand een gesprek wil aanknopen. Meer informatie over gesprekjes aanknopen met je buren vind je hier.

Een koffiekar op straat

Je kunt ook wat structureler te werk gaan en bijvoorbeeld elke woensdag een koffietafel inrichten bij de lift van de flat waarin je woont. Of je gaat met een fietskar op straat staan en biedt voorbijgangers een kopje koffie aan. De gesprekken komen uiteindelijk vanzelf. De vrijwilligers van Bij de Halte, zijn erg enthousiast over deze methode. Ze zijn met een bakfiets de wijk in getrokken en op vaste plekken gaan staan. Dit leverde leuke gesprekken op en nieuwe verbindingen tussen buren. Je hoeft natuurlijk niet met een fietskar op pad te gaan. Je kunt ook een vast bankje in de wijk gebruiken. De mogelijkheden zijn eindeloos.

Inventarisatie van vrijwilligersorganisaties

Om de kring van actieve bewoners groter te maken en sociale netwerken te versterken, is het ook goed om een inventarisatie te maken van vrijwilligersorganisaties, instellingen en bedrijven in en voor de wijk. Denk bijvoorbeeld aan scholen, kerken, politie, brandweer, bibliotheken en ziekenhuizen. Als je een overzicht hebt van deze zogenaamde ‘ankerinstellingen’, kun je daar contact mee leggen. Misschien is er wel een mooi samenwerkingsverband te bedenken. In Gasselternijveen kunnen ouderen van dagopvang de Huiskamer bijvoorbeeld op bepaalde uren aanschuiven bij knutselende peuters in de kinderdagopvang. Hoe meer contacten, hoe sterker het netwerk wordt, hoe eerder eenzaamheid wordt gesignaleerd.

De rol van een burenverbinder

Om een sociaal netwerk op te bouwen, heb je mensen nodig die daartoe een aanzet willen geven. Er is in ieder geval één iemand nodig die de eerste stap zet, maar hoe meer mensen, hoe beter natuurlijk. In de ene wijk heet zo iemand een community builder, in de andere buurtverbinder of dorpsondersteuner of straatcontactpersoon of flatmaker. We hebben het in ieder geval over iemand die de buurt en de gemeenschappen goed kent. En over iemand die veel contacten en relaties in de buurt heeft of die er druk mee bezig is om die op te bouwen. Ook hier geldt weer dat de buurtverbinder allerlei creatieve mogelijkheden kan verzinnen. De focus van de buurtverbinder ligt niet op individuele ondersteuning maar op de collectieve kracht van de gemeenschap en op ondersteuningsmogelijkheden.

De buurtverbinder faciliteert

Het is vooral niet de bedoeling dat de buurtverbinder de kar alleen trekt. De buurtverbinder speurt andere verbinders in de buurt op, ondersteunt hen waar nodig, brengt hen met elkaar in contact en vraagt altijd ‘met wie moet ik nog meer praten?’. Er komen steeds meer goede ideeën en het netwerk wordt steeds groter en sterker. De buurt wordt steeds meer zelfsturend. Langzaam maar zeker ontstaat zo een sneeuwbaleffect. Een buurtverbinder organiseert geen dingen voor mensen, maar stelt mensen in staat om juist zelf in actie te komen en een bijdrage te leveren. Een buurtverbinder verzamelt verhalen van bewoners en van andere actieve gemeenschapsleden en verspreidt ze. Zo weet de ene bewoner op een gegeven moment dat een andere bewoner ook van breien houdt, of dat de buurman van een paar huizen verderop met alle liefde voor chauffeur wil spelen als een buurtgenoot naar het ziekenhuis moet. Mensen weten elkaar op een goed moment zonder tussenkomst van de buurtverbinder te vinden.

Laat netwerk groeien

ABCD is geen handleiding, die je kunt leren uit een boekje. Je moet er zelf mee aan de slag. Ga op zoek naar een aantal mensen die het leuk vinden om op deze manier in je wijk aan de slag te gaan. Bepaal zelf welke invulling je aan de werkwijze zou willen geven met je medebewoners. Als het netwerk groeit, ontstaan er vanzelf initiatieven onder mensen die dezelfde interesses delen. En binnen die initiatieven kom je dan weer mensen op het spoor die (tijdelijk) eenzaam zijn. Mensen die zich bijvoorbeeld graag willen aansluiten bij die leuke eetclub die net door andere buurtbewoners is gevormd. Van het één komt het ander.

Gerelateerd