Tips voor initiatieven die eenzaamheid willen verminderen

Met het project ‘Betrokken Buurten’ biedt LSA ondersteuning aan bewonersinitiatieven die eenzaamheid in de wijken willen verminderen. Verschillende bewonersinitiatieven kregen gedurende het project een coach toegewezen. Deze persoonlijke coach hielp bij het opbouwen van verbindingen in de buurt en gaf advies bij lastige vraagstukken. Tegen welke uitdagingen liepen de coaches aan en wat kunnen initiatieven leren van hun ervaringen?

Werk vraaggericht

Veel bewonersinitiatieven zijn erg gemotiveerd om in en voor de wijk aan de slag te gaan. Met veel energie organiseren ze verschillende activiteiten om ontmoetingen tussen bewoners te stimuleren en netwerken te versterken. Dat is dan ook de kracht van veel initiatieven. Eén van de valkuilen voor initiatieven is dat ze het organiseren van activiteiten zien als doel op zich. Terwijl de activiteiten juist een middel zijn. Het doel is dat mensen zich meer betrokken voelen bij elkaar en bij de buurt en dat ze welkom voelen in hun eigen omgeving. Het is de taak van een coach om bewonersinitiatieven te prikkelen en te stimuleren om meer vraaggericht te gaan werken. De coach helpt hen om samen het gesprek aan te gaan: waar hebben onze wijkbewoners nou behoefte aan? En waartoe moeten onze activiteiten leiden?

Reflecteer op je bestaansreden

Sta eens stil bij waarom je ooit bent opgericht en stel jezelf de vraag: waarom doen we wat we doen? Van daaruit kun je een verdiepend gesprek voeren en nagaan wat het gemeenschappelijke doel van het initiatief is. Vervolgens kun je meer vanuit dit gezamenlijke doel te gaan werken. Hierbij leer je om kritisch naar alle activiteiten te kijken: zijn er ook andere manieren om contact te stimuleren?

Zet verschillende strategieën in

De manieren om eenzaamheid te verminderen zijn divers en je kunt er verschillende strategieën voor inzetten. Je kunt het taboe op praten over eenzaamheid doorbreken, je kunt community building inzetten, je kunt stimuleren dat er bij een ontmoeting echt persoonlijk contact wordt gemaakt. Bespreek welke mogelijkheden er zijn en kies voor de strategie die het beste past bij jouw initiatief.

Ga uit van gedeelde waarden

Een betrokken buurt versterken met betekenisvolle relaties en sterke sociale netwerken vraagt van een bewonersinitiatief om te werken vanuit gedeelde waarden. Bij bewonersinitiatieven en betrokken actieve vrijwilligers zit veel energie en passie. Spreek deze krachten aan. Vraag de actieve bewoners naar hun persoonlijke hartenwensen. Stel vragen als: Maak je je ook wel eens zorgen over iemand? Wat is belangrijk voor je? Op deze manier achterhaal je de waarden van de betrokkenen en het initiatief. Vanuit deze waarden ga je werken.

Praat met buurtbewoners

Het ophalen van deze waarden beperkt zich niet alleen tot de betrokkenen van het initiatief. Het is belangrijk dat dit gesprek ook wordt aangegaan met buurtbewoners. Ga in gesprek met buurtbewoners over wat zij belangrijk vinden in een buurt en in contact met anderen. Het creëren van een betrokken buurt is alleen succesvol als het – vanaf het begin – een gezamenlijk proces is van die buurt. Op basis van gedeelde waarden.

Ga uit van de kracht van de eenvoud

Vaak zijn het de ogenschijnlijk vanzelfsprekende dingen die eraan bijdragen dat mensen zich gehoord en gezien voelen. En die bijdragen aan het verminderen of voorkomen van eenzaamheid. Vaak is een glimlach of een persoonlijke begroeting bij de deur al genoeg om mensen over de drempel te helpen. Zoals een coach aangeeft: ‘Het geloof in die eenvoudigheid. Daar moeten we aan werken.’

Ga het gesprek aan over de welkomstcultuur

Ga het gesprek aan over de welkomstcultuur van jouw initiatief. Vragen die daarbij horen zijn: hoe kun je nou een welkom buurthuis zijn? En hoe willen jullie hier samen vorm aan geven? Refereer hierbij ook aan de doelstelling: hoe zorgen we ervoor dat iedereen zich hier welkom voelt?

Vergeet je vrijwilligers niet

Vrijwilligers zijn ontzettend belangrijk. Zij heten deelnemers welkom, voeren gesprekken en signaleren veel. Maak deze groep bewust van het thema eenzaamheid en maak met elkaar bespreekbaar wat je kunt doen om een betrokken buurt te creëren.

Ga na hoe je zelf van betekenis kunt zijn

Eenzaamheid verminderen doe je ook door mensen zich gezien en gehoord te laten voelen. En de mogelijkheid te geven om van betekenis te zijn. Ga na op welke manier je zelf van betekenis kan zijn. Bedenk bijvoorbeeld dat activiteiten ook gezamenlijk kunnen worden georganiseerd. Met vrijwilligers én met deelnemers.

Maak de identiteit van je initiatief bespreekbaar

Het creëren van een plek waar iedereen zich welkom voelt is een waarde die veel initiatieven nastreven. Maar de identiteit van een bewonersinitiatief kan hier invloed op hebben. Een te stevige identiteit kan een belemmering vormen voor anderen om zich aan te sluiten bij het initiatief. Die identiteit heeft invloed op de gelijke inbreng van verschillende buurtbewoners. In het geval van een hele hechte vrijwilligersgroep kunnen anderen zich buitengesloten voelen. Wil dat je andere mensen zich verbonden voelen? Dan moet je goed kijken naar de eigen identiteit.

Zie je eigen vooroordelen onder ogen

Wie is de ander? Wat een uitdaging bij eenzaamheid is, is dat degenen die met eenzaamheidsgevoelens te maken hebben vaak als ‘de ander’ worden gezien. Van tevoren kunnen er al veel ideeën bestaan over de ander en de redenen waarom die ander ‘de ander’ is. Bijvoorbeeld omdat iemand geen contact maakt of schuw overkomt. Het is belangrijk om op mogelijke vooroordelen te reflecteren. Ga vervolgens met elkaar na wat het begrip ‘voor iedereen’ nu eigenlijk echt inhoudt. Sta ook stil bij de identiteit van jullie groep. Is die juist gesloten of open? Wat is de invloed van de identiteit voor de toegankelijkheid van jullie initiatief?

Gerelateerd