Elk bewonersinitiatief heeft geld nodig. Bijvoorbeeld om voor de extra expertise in te huren om de plannen rond te krijgen. Of om communicatiemateriaal te ontwikkelen om met de buurt in gesprek te gaan. Neem je een gebouw over? Dan zal de koopsom bij elkaar gesprokkeld moeten worden. Misschien is er werkkapitaal nodig om de eerste paar maanden of jaren door te komen voordat er winst gemaakt wordt. Maar hoe krijg je toegang tot geld om dit soort zaken te financieren? We beschrijven hier de meest voorkomende financieringsvormen.
Met toegang tot geld maken we grofweg onderscheid tussen geefgeld en subsidies, leningen, fondsen en sponsoring. Hieronder beschrijven we al deze vormen. Vaak is een combinatie van deze vormen nodig.
Zeker in de opstartfase is een initiatief afhankelijk van geefgeld en subsidies. Je verdient immers nog geen geld en hebt ook nog geen zekerheid of je dat gaat doen. Daarom kom je vaak ook nog niet in aanmerking voor een lening. Informeer of jouw gemeente beschikt over bijvoorbeeld een stimuleringssubsidie.
Vanwege de balans tussen het maatschappelijke en financiële rendement zien traditionele banken vaak weinig mogelijkheden om een lening te verstrekken aan bewonersinitiatieven. Zeker bij startende initiatieven waar er bijvoorbeeld nog geen onderpand is om tegen te lenen en het puur op basis van de potentiële toekomstige verdiensten moet gebeuren. Is een bank wel bereid zijn om te lenen? Dan is dit vaak tegen tarieven die het niet mogelijk maken om het verdienmodel rond te krijgen. Onderzoek of het in dit geval mogelijk is om het totaal te lenen bedrag omlaag te kijken of te laten zien dat er bijvoorbeeld veel steun voor het initiatief is. Bijvoorbeeld door te laten zien dat je ook geld krijgt uit subsidies, fondsen of wellicht wijkaandelen. Gemeenten kunnen in sommige gevallen ook zelf leningen uitgeven, zo lang het onder de publieke taak past. Een andere optie is dat de gemeente zelf garant staat voor de lening.
De gemeente Leeuwarden stelde zich deels garant voor een lening van de coöperatie Dorpskorporaasje Jirnsum, waarmee het wooncomplex Dekemahiem gered en opgeknapt wordt. De coöperatie koopt het complex van corporatie Elkien en knapt de 25 woningen op en neemt daarbij de nodige duurzaamheidsmaatregelen. Dorpskorporaasje Jirnsum verhuurt vervolgens zelf de woningen. De Rabobank verstrekte een lening van 810.000 euro voor het project. Burgemeester en wethouders van Leeuwarden gaven een garantie af van 250.000 euro voor 10 jaar.
Heeft je gemeente geen subsidieregeling en niet de mogelijkheid om leningen uit te geven? Dan kun je navragen of er een fondsenwerf database is of dat er wellicht een fondsenwerver is die bewonersinitiatieven ondersteunt bij aanvragen. Fondsen zijn organisaties die geld beheren en investeren in goede doelen die aansluiten bij een specifiek onderwerp. Initiatieven die binnen de doelstelling van een fonds vallen kunnen aanspraak maken op dat geld. Organiseer je iets voor ouderen? Dan zijn Stichting het RC Maagdenhuis of het Oranjefonds bijvoorbeeld fondsen die daar mogelijk financieel aan willen bijdragen. Fondsen zijn met name geschikt voor het financieren van projecten, omdat ze vaak eenmalig uitkeren. Daarnaast zijn ze vaak nationaal. Maar komen er ook steeds meer lokale fondsen op. Meer informatie over fondsenwerving en lokale en nationale fondsen vind je via onderstaande links.
Sponsoring is een zakelijke overeenkomst waarbij de sponsor geld, goederen of diensten verstrekt, terwijl het bewonersinitiatief zich in diezelfde overeenkomst verplicht tot het leveren van een tegenprestatie. Tegenprestaties zijn er in allerlei vormen. Een van de meest voorkomende is het plaatsen van reclameborden. Bedrijven en organisaties zien sponsoring steeds meer als een mogelijkheid om zich als een maatschappelijk betrokken organisatie te profileren. Het is daarom zaak dat je aangeeft op welke wijze de sponsor die betrokkenheid kan tonen en welke ruimte hem wordt geboden om zich te profileren. Je vindt meer informatie over het werven van sponsors op dorpshuizen.nl
De publicatie Financieringsvormen en verdienmodellen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) biedt een overzicht van de mogelijkheden die er zijn om een bewonersinitiatief te starten. Er wordt ingegaan op verschillende ‘soorten’ ondernemingen qua doelgroep en werkterrein, financieringsbronnen en rechtsvormen. De publicatie toont aan de hand van een aantal voorbeelden wat er allemaal mogelijk is en licht vervolgens de meest gangbare rechtsvormen en de meest voorkomende financieringsconstructies toe.
Meer informatie over ‘Financieringsvormen en verdienmodellen’