Wat is Asset Based Community Development?

Asset Based Community Development (ABCD) is het proces dat mensen samenbrengt om in hun buurt, wijk of dorp zelf en samen verandering teweeg te brengen. Werken vanuit ABCD is duurzaam werken aan sterke en verbonden buurtgemeenschappen. We laten zien hoe je stapsgewijs richting geeft aan dat proces.

Werk met wat er is

Asset Based Community Development biedt het fundament voor community building. Vertrekpunt is alles wat er al in een gemeenschap aanwezig is aan gaven, vaardigheden en passies. En culturele, historische, economische en fysieke bronnen en middelen. Community building verbindt deze bronnen en middelen op zo’n manier dat mensen in een gemeenschap alles wat er aanwezig is zelf gaan ervaren en benutten.

Tuinman

ABCD is geen project met een kop en een staart. Het is geen snelle interventie waarmee je als buurtbewoner of professional met een checklist met vaste punten succes kunt boeken. Het is het zichtbaar maken van een gemeenschap, het versterken en het onderhouden ervan. Permanent.
Een community builder is een soort tuinman of -vrouw van een gemeenschap. Veel groeit vanzelf en sommige dingen hebben extra aandacht nodig. Het begint met oprechte interesse in mensen en het vermogen om vanuit die interesse écht contact te kunnen én willen maken. Vanuit ABCD werk je aan duurzame verandering. Mogelijk gemaakt en gedragen door versterkte buurtgemeenschappen. Onderweg maak je magische momenten mee, vier je samen feestjes én moet je ook het nodige gedoe en ongemak ‘verduren’ om als groep te kunnen groeien.

Doorlopend proces

Werken zonder checklist betekent niet dat er geen houvast is voor buurtmakers en -werkers die met ABCD aan de slag willen. Bewoners kunnen, als ze hun collectieve kracht hebben ervaren, veel zelf. Als community builder verzorg je het onderhoud. Werk met onderstaande zeven uitgangspunten als houvast. Dan kom je een heel eind.

1. Ga in gesprek en ontdek de de bouwstenen van de wijk

Iedereen beschikt over ‘assets’; gaven, vaardigheden en passies. Gaven die er van nature zijn, vaardigheden die zijn ontwikkeld en verdiept en passies voor dingen waar je wat bij voelt en energie van krijgt. Door met elkaar in gesprek te gaan ontdek je alles wat in een buurt en buurtgemeenschap aan bouwstenen aanwezig is. Dat is alleen maar zinvol, als je er vervolgens ook wat mee doet. Je wilt mensen bij elkaar brengen, bouwen aan relaties en samen dingen doen.  Met de beschikbare ‘assets’ samen de wijk beter maken.

2. Zorg voor ontmoeting

Ontmoeting leidt tot enthousiasme, energie en gemeenschapszin. Ontmoeten is een werkwoord. Het is een doe-activiteit. Alleen plekken in een buurt hebben of creëren is niet voldoende om betekenisvolle ontmoetingen tot stand te brengen. Het zijn de mensen die een plek betekenis geven.
Ontmoetingen mogelijk maken, betekent actief werken aan een context waarbinnen mensen het niet alleen prettig vinden om met elkaar in gesprek te raken, maar het ook zinvol vinden om met elkaar in gesprek te blijven. Zonder vooropgezet ander doel dan de ontmoeting.
Een sterke gemeenschap rust op betekenisvolle en duurzame verbindingen. Die vormen het weefsel van de verandering. Sterk weefsel maakt de groep krachtig. Werk daarom voortdurend aan het bij elkaar brengen van mensen. Niet alleen door het plannen van evenementen en activiteiten waarbij je hoopt dat ze komen, maar door een ruimte te creëren waar mensen graag naartoe komen. Een plek waar de gemeenschap graag samen is om momenten en verhalen te delen. Een ontmoetingsplek, ‘bumping place’ op z’n ABCD’s, is altijd nodig. Is deze er niet, dan ontstaat er behoefte aan.

3. Zoek een community builder

Zonder community builder geen community building. Zoek er dus een in jouw buurtgemeenschap, organisatie of van buiten de buurt. De rode draad van zijn of haar werk is, naast een context creëren voor betekenisvolle ontmoetingen om relaties en vriendschappen te laten ontstaan of versterken, het werken aan collectief zelfbewustzijn en eigenaarschap. Dan bouw je aan een beweging richting duurzame verandering in een buurt. En aan nieuwe democratische kracht.

4. Zet bewoners aan het roer

Laten we het benoemen zoals het is: werken vanuit ABCD is radicaal anders denken. Je zegt namelijk niet alleen dat bewoners leidend zijn, maar je wilt die ambitie steeds weer verwezenlijken. Dat is een opgave. Want een buurt en een buurtgemeenschap hebben van alles te bieden en als buurtmaker of -werker kun je assets verbinden en mobiliseren richting nieuwe democratische kracht. Maar er zijn tegenkrachten die, bedoeld of onbedoeld, andere doelen dienen. Die woorden gebruiken die bewoners niet versterken, maar claimen en beperken in hun vrijheid. Daar moet je adequaat mee weten om te gaan. Dat betekent niet dat professionals niet mee mogen denken, dat ze niet naar een inspraakavond mogen komen of dat ze niet ongevraagd, wensen en behoeften komen inventariseren. Het betekent dat bewoners de verandering leiden!

5. Doe!

Volg de energie en werk aan verandering! Sluit daarbij aan bij het ritme en tempo van de buurt. Vertrouw erop dat doen ook zonder plan kan. Van het een komt het ander. Begin te doen wat volgens bewoners moet gebeuren. Iets doen is de krachtigste brandstof om samen vooruit komen. Als buurtmaker of -werker doe je dat niet representatief, namens of voor een groep.
En bedenk: twee mensen vormen samen al een groep. Door te doen kunnen mensen zich opnieuw verbinden en de kracht van de gemeenschap ervaren en verder versterken. Er ontstaat een context waarbinnen de groep aan zelfvertrouwen en -bewustzijn wint en haar eigen collectieve en transformatieve kracht ontdekt.

6. Deel de verhalen

Verhalen zijn de olie van de gemeenschap. Deel en vier de successen van het samen doen! En bouw regelmatig een Pas op de Plaats-gesprek in. Om samen stil te staan bij wat er gebeurd is. Met verhalen.
Studies en onderzoeksdata gebruik je om problemen te kunnen fixen, verhalen om vanuit kracht te kunnen bouwen. Denk na over nog slimmere stappen. En blijf als buurtmaker of -werker de uitdagingen en mogelijkheden benoemen, verbind de gaven, talenten en passies van buurtbewoners en de fysieke, economische en culturele assets in de buurt aan oplossingen. En ga samen aan de oplossingen werken.

7. Kijk samen vooruit

In het proces kán een moment komen dat je naar de toekomst wil kijken. Om vanuit het groeiende zelfbewustzijn en de ervaren collectieve kracht te bedenken hoe het er over een aantal jaren uit zou kunnen zien. Groot en klein, rijp en groen. Praktisch, maar ook in termen van dromen en verlangens. Naar wat bewoners in de gewenste verandering zelf kunnen bewerkstelligen en waar ze ondersteuning wensen. De vragen die je in dat gesprek kunt stellen hebben wel een volgorde.

• Wat doen mijn buurtgenoten of bewoners al, waar zijn ze goed in?
• Wat kunnen en willen ze nog meer doen?
• Wat kunnen ze daarbij zelf doen als gemeenschap?
• Waar hebben ze hulp bij nodig, van buiten de buurt?
• En wat kunnen alleen instanties van buiten de buurt doen

Gerelateerd