Bewonersbedrijf werkt samen met gemeente Leeuwarden

Tweede Kamerlid Harry van der Molen (CDA) was voordat hij naar Den Haag ging wethouder van Leeuwarden. Hij was één van de eerste wethouders die de samenwerking met een bewonersbedrijf aan ging. Dat gebeurde in de Leeuwarder wijk Heechterp-Schieringen. Het mes sneed aan twee kanten, want Bewonersbedrijf heechterp-schieringen kreeg zo een vaste inkomstenstroom.

Vliegende start

Schoffelen, maaien, snoeien: het is zo simpel nog niet, en daarom wilde Van der Molen de bewoners een vliegende start laten maken. “De bewoners kregen van de gemeente een kruiwagen, overalls – goed materiaal. De buitendienst gaf de bewoners een training, zodat ze goed uit de startblokken kwamen. Dat is voor medewerkers van de gemeente ook fantastisch. Je creëert zo een project dat je helemaal samen met burgers runt.”

Mensen inschakelen die aan de kant staan

“Ik zag dat de aanbesteding aan BewonersBedrijf Heechterp-Schieringen veel meer opleverde dan wanneer we het groenonderhoud volledig door onze buitendienst lieten uitvoeren. Voor elke euro die ik investeerde, kreeg ik twee euro sociale impact terug. En die ene euro moest ik tóch al uitgeven dus dan kan ik hem beter in een succesvol wijkbedrijf stoppen. Ik merkte dat de leefbaarheid verbeterde doordat mensen zonder baan nu toch mee konden draaien in het wijkbedrijf. Dat is precies de verantwoordelijkheid van de gemeente: mensen inschakelen die aan de kant staan.”

Andere manier van denken

Het vraagt een honderd procent andere manier van denken bij een gemeente, weet Van der Molen. “De gemiddelde bewoner loopt niet harder omdat de gemeente een financieel probleem heeft. Zo’n samenwerking tussen gemeente en bewoners werkt dus ook niet als je het insteekt als een bezuinigingsmaatregel. Het moet echt een inhoudelijke keuze van de gemeente zijn.”

Zuinig

Natuurlijk was er bij de gemeente wat schroom over deze nieuwe vorm van bewonersbetrokkenheid, vertelt Van der Molen. “Bij een ander project gaven we bijvoorbeeld 400.000 euro per jaar voor bewonersinitiatieven rechtstreeks aan inwoners, zodat zij het konden besteden. Ambtenaren dachten: daar zien we nooit meer wat van terug. Wat denk je? Bewoners gaven het geld lang niet volledig uit. Ze dachten: ‘Fijn dat we het hebben, maar hier moeten we ook heel zuinig op zijn.’ Daar keken de ambtenaren wel van op. Bij de gemeente maak je geld op als het over is, want anders moet je het teruggeven.”

Vertrouwen in bewoners

Van der Molen heeft wat dat betreft groot vertrouwen in bewoners. “Je hebt vast een keer een penningmeester die er met de pot vandoor gaat, maar dat heb ik al die jaren niet meegemaakt.” Laat bewoners een gemeente uitdagen “Het zou eigenlijk de standaard moeten zijn in Nederland, maar bij veel gemeenten staat de optie om op deze manier samen te werken met bewoners niet op de radar,” denkt Van der Molen. “Ze vinden het veel te ingewikkeld, want ze hebben al aanbesteed, hoor ik dan. Ik heb die discussie zelf ook vaak gevoerd en dan blijkt er in de praktijk heel veel mogelijk.” “Mijn stelregel is: publieke taken kunnen ook door niet publieke instellingen worden uitgevoerd. Daar moet je met een bewonerscollectief of wijkbedrijf gewoon zakelijke afspraken over maken.”

Right to Challenge in wet?

Nu onderzoekt Van der Molen met collega’s uit de Tweede Kamer de mogelijkheden om Right to Challenge wettelijk te verankeren. Dat zou bewoners het recht geven om de gemeente uit te dagen. “Je kunt niet afdwingen dat een gemeente er vervolgens in meegaat, maar als bewoners zeggen: ‘Dat kunnen we als wijk beter, laat het maar aan ons over’, waarom zijn de wijkbewoners zelf dan niet de eerste kandidaat?”

Wat betekende deze opdracht voor het BewonersBedrijf?

Bewonersbedrijf Heechterp-Schieringen was een van de eerste bewonersinitiatieven die een betaalde opdracht uitvoerde voor een gemeente. Ze namen het onderhoud van groen in de wijk over. Dit bewonersbedrijf trok daar bewust niet een persoon voor aan, maar koos ervoor om een grotere groep mensen te betrekken bij het groenonderhoud. Zo kunnen wijkbewoners samen ervaring opdoen met groenonderhoud, terwijl ze ook hun netwerk versterken. Dat sluit ook aan bij de doelen van veel gemeentes. Van het geld dat het bewonersbedrijf Heechterp-Schieringen van de gemeente kreeg voor de opdracht, worden onder andere vrijwilligersvergoedingen betaald. Dit biedt wat verlichting van armoedestress die sommige bewoners ervaren. Vrijwilligers komen het geld op locatie ophalen, zodat het ook een moment is elkaar even te spreken en ontmoeten. Een deel van de inkomsten wordt vrijgemaakt voor opleiding van de vrijwilligers.

Gerelateerd