Van kruidenierszaak tot dorpshuiskamer en B&B; Visvliet Vitaal denkt in mogelijkheden

De voormalige kruidenierswinkel in het Groningse Visvliet stond er jarenlang maar verlaten bij. Tot groot ongenoegen van de dorpsbewoners. Sinds de sluiting was het dorp niet alleen een winkel kwijt, maar ook een ontmoetingsplek. Een toevallig bezoek aan een community tea room in Engeland bracht dorpsbewoner Jan Hut en zijn vrouw Ursula op het idee voor een huiskamerwinkel. De leegstaande kruidenierszaak zou een ‘bumping place’ moeten worden waar dorpsbewoners elkaar kunnen treffen. Om hun plannen te realiseren richtten de dorpsbewoners Visvliet Vitaal op, een stichting die de leefbaarheid in het dorp wil bevorderen.  

Als dorpsmens, geïnteresseerd in de dynamiek van gemeenschappen, wist Jan Hut hoe belangrijk ontmoetingsplekken zijn voor een dorp. ‘Visvliet telt ongeveer 300 inwoners’, vertelt hij. ‘Al jaren kampen we met de uitval van voorzieningen. Sinds de sluiting van de school en de kruidenierswinkel is er voor de dorpsbewoners nergens een plek waar ze elkaar toevallig tegen het lijf lopen. Dat vond ik jammer. Het is goed om elkaar te kennen, zodat je begrip voor elkaar kunt opbrengen. Met de huiskamerwinkel willen we een toegankelijke plek creëren waar je niet alleen spullen koopt, maar ook gezellig met elkaar kletst onder het genot van een kopje koffie of thee.’

Stichting als eigenaar

Al sinds het begin is het duidelijk: de huiskamerwinkel moest niet van een persoon, maar van het dorp worden. Jan en Ursula richtten daarom samen met een aantal dorpsgenoten een stichting op, waarmee het pand van de voormalige kruidenier kon worden gekocht. ‘We spraken met een aantal mensen over ons idee en presenteerden het plan bij Plaatselijk Belang Visvliet. Gelukkig was er direct animo. Naast een subsidie van de gemeente, verstrekten we obligaties aan dorpsbewoners voor de financiering. Sinds 2018 is de stichting formeel eigenaar van het pand. Door de obligaties zijn dorpsbewoners extra betrokken. We zijn nu een dag in de week open en er is een gastvrouw die koffie schenkt.’

Ontmoeting staat centraal

Sinds een aantal jaren heeft Visvliet er dus weer een pleisterplaats bij waar bewoners en passanten samen kunnen komen. Welke invloed heeft dat op de gemeenschap? ‘We hebben inmiddels een vast aantal bezoekers met wie we regelmatig gezellig brunchen’, legt Jan uit. ‘Veel inwoners vinden het gewoon leuk, maar voor een aantal dorpsgenoten betekent de huiskamer veel. Zij zitten alleen thuis, maar hebben nu aanspraak. We proberen regelmatig activiteiten te organiseren, zoals een knutselmiddag. Daarnaast verkopen we verjaardagskaarten en spulletjes die door dorpsbewoners zelf zijn gemaakt. Het gaat ons echt om de ontmoeting.’

Meerdere inkomstenbronnen

Bij de huiskamerwinkel zit een woning, het voormalig onderkomen van de kruidenier. Om de vaste lasten van de winkel te dekken verhuurt Visvliet Vitaal de woning aan dorpsbewoners. Maar de stichting wedt op meer paarden. Zo is de winkelruimte te huur voor verenigingen, stichtingen en andere groepen die er bijeenkomsten willen houden én wordt ook van de bovenverdieping dankbaar gebruikgemaakt. ‘We hebben er, met behulp van subsidies, een Bed & Breakfast gerealiseerd. Tot voor kort werd deze gerund door Ursula, maar het plan is om vrijwilligers uit het dorp in te zetten. Sinds de opening hebben we ruim 400 gasten gehad. Van Costa Ricanen tot Nieuw-Zeelanders en van Canadezen tot Roemenen, allemaal kunnen ze de kneuterigheid van onze Bed & Breakfast waarderen.’

Doorzettersprijs

Visvliet leefbaar en vitaal houden. Het is dé missie van Visvliet Vitaal. En dat gaat verder dan het creëren van ontmoetingsplekken. Onlangs ontving de stichting de doorzettersprijs van GroenLinks Westerkwartier voor het behoud van jongeren in het dorp. Jan: ‘We kregen de kans om drie woningen van de woningbouwcoöperatie over te nemen en van de sloop te redden. De woningen zijn gerenoveerd en verhuren we aan jongeren die anders jaren op de wachtlijst zouden staan.’ Met name de vasthoudendheid van de stichting werd door GroenLinks Westerkwartier geroemd. ‘De meeste jongeren willen niet weg uit Visvliet. Op deze manier kunnen we ze helpen.’

Beloning

Vasthouden en doorzetten. Het zijn dé lessen die Jan en het bestuur van de stichting in 7 jaar sociaal ondernemerschap leerden. ‘We hebben samen met de dorpsbewoners mooie successen geboekt, zoals het aantrekken van een flinke financiering voor de realisatie van de Bed & Breakfast, maar het wordt ons niet altijd gemakkelijk gemaakt. Voor de gemeente zijn we een vreemde eend in de bijt en vallen we met onze winkel niet in een bepaalde categorie, waardoor we subsidies mislopen. Het houdt je scherp en creatief in je zoektocht naar financiering en inkomsten. Het helpt om te kijken naar de beloning die je wél krijgt. Zo hebben we maar liefst twee keer de Leefbaarheidsprijs van de gemeente mogen ontvangen. Dat zien we als een teken dat ze blij zijn met ons. Daarnaast zijn een sterker gemeenschapsgevoel en de waardering die je krijgt van buurtgenoten, waar we het voor doen.’