Hulp bij zoektocht naar rechtsvorm voor bewonersinitiatief

Patrick Hoogenbosch van DeBlauweWijkEconomie uit Arnhem kreeg ondersteuning van Karen Anne Hüpler van KAeP NOTARIS bij het maken van de juiste keuze voor een rechtsvorm. In dit korte interview delen ze hun ervaringen.

Een circulaire inclusieve wijkeconomie

Voor we ingaan op de zoektocht naar een geschikte rechtsvorm, vertelt Patrick over de doelstellingen van de DeBlauweWijkEconomie – een bewonersinitiatief in het Spijkerkwartier in Arnhem. “We streven een circulaire inclusieve wijkeconomie na. Dit doen we door maatschappelijke bedrijfjes te starten. Een eigen verdienmodel is hierbij van belang om voldoende middelen te realiseren zodat wij kunnen doen wat wij leuk en goed vinden voor de wijk. Een van de spinoffs van dit initiatief is het BuurtGroenBedrijf. Hierin werken we samen met aantal partners zoals de gemeente Arnhem, verschillende kennisinstellingen en bedrijven.

Als buurtbewoners willen wij meer groen in onze wijk, zodat we fijn en gezond met elkaar kunnen leven. Groen in de wijk is erg belangrijk; het vangt fijnstof, zorg voor verbinding, heeft impact op je geestelijke gezondheid en zorgt voor ontspanning. De rol van het BuurtGroenBedrijf is het ontwikkelen van nieuw of meer groen samen met bewoners. Hierbij helpen wij met de aanleg en het onderhoud of nemen dit desgewenst volledig over.”

Zoektocht naar de juiste juridische entiteit

Omdat het BuurtGroenBedrijf als initiatief vele aspecten kent – bijvoorbeeld ondernemerschap, verschillende partners en het betrekken van wijkbewoners – was het zoeken naar de juiste juridische entiteit voor het initiatief. “Je hebt natuurlijk de standaardvormen als de stichting, vereniging, coöperatie, BV, maar er is meer mogelijk dan je denkt binnen deze rechtsvormen. Het is lastig te doorgronden wat er precies kan en die kennis hebben wij niet in huis. Vind daar ook maar eens de juiste expert voor die snapt wat wij willen.”

Notaris Karen Anne vult aan: “Deze zoektocht zie ik bij veel ondernemende bewonersinitiatieven. Ze zijn er niet in thuis en steken veel tijd in het onderzoeken van de mogelijkheden, schrijven soms al statuten helemaal uit. Ik adviseer: klop sneller bij een notaris aan! Er lekt vaak te veel energie naar dit soort zaken, energie die beter ingezet kan worden voor de dingen waar jullie warm voor lopen.”

Eerst nadenken over wat je wilt bereiken

LSA bracht Patrick in contact met KAeP NOTARIS. Die hielpen Patrick en zijn initiatief in eerste instantie vooral op weg door de juiste vragen te stellen. “We hebben een prettig eerste gesprek gehad, de notaris snapte waar we heen wilden en stelde ons de juiste vragen. Bijvoorbeeld: hoe willen jullie partners in het project betrekken en hoe wil je die ook op de lange termijn betrokken houden? Hoe wil je dat iedereen zeggenschap heeft en hoe regel je het financieel? We kwamen tot de conclusie dat er verschillende doelgroepen zijn die ook andere belangen hebben bij het BuurtGroenBedrijf.”

Karen Anne: “Dit zijn inderdaad de vragen die essentieel zijn voor een goed en snel resultaat. Dus in plaats van nadenken over de juiste rechtsvorm, welke statuten en reglementen en hoe dat allemaal op papier moet komen, kun je beter nadenken over wat je wilt met elkaar. Wat is jullie doel, wie zijn de betrokkenen en welke rollen vervullen ze, waar willen jullie naar toe en welke inspraak is er nodig? Dát zijn de vragen die je moet beantwoorden, daarna kan een notaris je verder helpen met de vormen en mogelijkheden.”

Slagvaardig en de mogelijkheid om mee te beslissen

Patrick vertelt dat ze op basis van het gesprek met Karen Anne kozen voor een stichting met deelnemersraad. “Je wenst slagvaardigheid, maar ook dat bepaalde groepen mee kunnen beslissen in de koers van de stichting. We hebben het nu zo vorm gegeven dat er vier deelnemersgroepen zijn: wijkbewoners uit het Spijkerkwartier, betrokkenen niet uit het Spijkerkwartier, bedrijven en ondernemers en partners in het bedrijf. Per deelnemersgroep kunnen we bepalen wat hun rol in de stichting is, hoe je inspraak regelt, wat de bijdrage aan inkomsten is en hoe we informatie delen.” De notaris heeft voor de DeBlauweWijkEconomie de statuten gemaakt met daarin de vier deelnemersgroepen genoemd. “Dit geeft ons de vrijheid om voor de verschillende deelnemers andere afspraken te maken naar ieders wensen van betrokkenheid. We buigen ons nu over de precieze afspraken per deelnemersgroep”, aldus Patrick

Volledige inspraak is niet altijd nodig of efficiënt

Karen Anne merkt op dat veel initiatieven democratische principes belangrijk vinden, maar dat niet altijd alle betrokken partijen geïnteresseerd zijn in de volledige inspraak die leden hebben in een vereniging. Ze geeft aan dat democratische principes ook kunnen worden vormgegeven binnen een stichting. De keuze van het juiste bestuursmodel is daarbij van groot belang. “In veel situaties kunnen taken en bevoegdheden op maat worden vastgelegd in statuten of reglementen. Vaak werkt dat in de dagelijkse praktijk wat efficiënter dan bijvoorbeeld een vereniging waarbij iedereen volledige inspraak heeft. En bedenk: statuten en reglementen zijn er om jullie werk te ondersteunen en niet andersom!”

De notaris als sparringpartner

Patrick heeft het contact met de notaris als heel prettig ervaren. “Wij merken dat de meeste specialisten niet snappen wat de ambities zijn van ondernemers in de nieuwe economie. In deze notaris vonden we een fijne sparringpartner, ze stelde de juiste vragen en snapte onze insteek. Ik heb geleerd dat je niet moet beknibbelen op een kwalitatief goede notaris. Je statuten zijn een cruciaal document voor je bedrijfsvoering en dat wil je in de basis goed geregeld hebben.”

Karen Anne geeft nog als tip vooral aan te kloppen bij een notaris die veel werkzaamheden verricht voor publieke- en maatschappelijke organisaties. “Dan volgt er ongetwijfeld een goed advies dat past bij jullie situatie.”

Gerelateerd