Eenzaamheid lossen ze bij Bij de Halte op met samenredzaamheid

Ilona Zuidema is initiatiefnemer van Bij de Halte, een ontmoetingsplaats in de wijk Zandweerd te Deventer. Op deze bijzondere plek bundelen de zorg, de buurt én het bedrijfsleven hun krachten. Het resultaat is een plek waar mensen zich gehoord en gezien voelen. “Iedereen kan van betekenis zijn.”

Zorg, buurt en bedrijfsleven komen bij elkaar

Bij de Halte is een bijzondere broedplek waarin aandacht voor elkaar centraal staat. “Zorg, buurt en het bedrijfsleven komen hier bij elkaar en worden aan elkaar verbonden’, zegt Ilona, de drijvende kracht achter Bij de Halte. Buren, jongeren, ouderen, ouders, netwerkpartners vanuit het sociale domein en het bedrijfsleven – iedereen is welkom. Ilona: “Zo’n vijf zeer actieve vrijwilligers zijn al langere tijd bij ons betrokken, daaromheen wisselt de groep betrokkenen. Deze plek biedt oneindige mogelijkheden en heeft diverse gezichten. In de Buurthuiskamer kun je een kopje koffiedrinken of een praatje maken, maar ook het bedrijfsleven is er te vinden. Zzp’ers hebben hier een werkplek. Door ruimtes te verhuren, verwerven we eigen inkomsten en bedrijven kunnen hun eigen etalage creëren en hun spullen verkopen.”

Talenten ontdekken

Bij Bij de Halte wonen ook jongeren zelfstandig en ontvangen zij ambulante ondersteuning. Zo ontstaat er een wisselwerking bij Bij de Halte tussen de jongeren en buurtgenoten die naar de ontmoetingsplaats komen. Daarnaast wordt dagbesteding aangeboden vanuit de Participatiewet. “We hebben een plek gecreëerd die mensen kunnen gebruiken om hun talenten te ontdekken en te doen wat zij leuk vinden. Eigen initiatief wordt gestimuleerd, wij faciliteren.”

Samenredzaamheid

Zelfredzaamheid is niet het hoogste goed in Deventer. Het gaat bij Bij de Halte juist om samenredzaamheid. Ilona: “Ik hoef er niet constant bij te zitten als buurtgenoten of jongeren hier langskomen, ze kunnen prima met elkaar in gesprek of een maaltijd koken. Of denk aan een buurman of buurvrouw die een helpende hand kan gebruiken of juist een luisterend oor kan bieden.” Op deze manier creëert Bij de Halte een mooie gemeenschap die niet alleen bestaat uit professionals en vrijwilligers. Iedereen is gelijk en dat gevoel geven ze al bij de voordeur af. Hoe? “Door respectvol, open en transparant te zijn. Dan weten mensen dat je geen geheime agenda hebt. We doen alles hier samen, mensen voelen die gemeenschappelijkheid.”

Netwerken worden versterkt

Een prettige bijvangst van de focus op samenredzaamheid is dat het netwerk van veel bezoekers via Bij de Halte enorm wordt uitgebreid en versterkt. “Er ontstaan vriendschappen, jongeren en buren vinden elkaar, er wordt samen gesport. Het gevolg is dat veel jongeren uitstromen uit de Participatiewet. Ze hebben ontdekt wat ze leuk vinden, waar ze goed in zijn en hebben een netwerk opgebouwd.”

Van betekenis zijn

De belangrijkste vraag die bij Bij de Halte centraal staat is hoe mensen het kunnen hebben dat ze van betekenis te zijn? Ilona en haar collega’s laten vrijwilligers en andere buurtbewoners dat zelf ontdekken. “Mensen die bij ons komen, hebben vaak te maken met eenzaamheidsgevoelens. Eenzaamheid gaat om zien en gezien worden, ergens kunnen schuilen, waardering krijgen. Als je gewaardeerd wordt, voel je je minder eenzaam, want je bent van betekenis. Dat merken wij hier; als mensen doen wat ze leuk vinden, putten ze daar kracht uit. En let wel: iedereen kan van betekenis zijn, ongeacht hoe kwetsbaar je bent. Dat is de kern van ons werk. Als je een kopje koffie voor iemand inschenkt, krijg je een “dank je wel”. Mensen spreken direct hun waardering uit, wat je eigen zekerheid als koffieschenker weer vergroot. En ben je er niet, dan word je gemist.”

Signaleringsfunctie

Bij de Halte vervult ook een rol in het verminderen van eenzaamheid in de wijk. “Omdat niet iedereen zomaar een buurthuiskamer binnen stapt, gaan vrijwilligers zelf ook de wijk in om mensen te ontmoeten,” vertelt Ilona. Om goed voorbereid met deze mensen in contact te komen, worden de vrijwilligers van Bij de Halte getraind om de juiste vragen te stellen. “We merken dat het onderwerp eenzaamheid soms lastig is om te bespreken met mensen. Eenzaamheid roept als woord toch negatieve associaties op. Je moet mensen niet benaderen alsof ze ziek zijn, maar kijken naar wat ze nog wél kunnen en leuk vinden. Als we het bespreken hebben we het eerder over alleen zijn. En over de vraag waar de mensen behoefte aan hebben. Waar iemand behoefte aan heeft kan zo verschillen. De een vindt een kopje koffie met iemand anders drinken fijn, de ander vindt het fijn om zich nuttig te maken door te koken in de buurthuiskamer. Zo heeft Bij de Halte een belangrijke signaleringsfunctie.’

Ontmoeting en naoberschap

Met een bakfiets gaat Bij de Halte sinds kort ook de wijken in. Ilona: “Elke donderdag staan wij op een wisselende plek met een kopje koffie. Het doel is ontmoeting en noaberschap, zoals we dat hier zeggen. We kunnen vraag en aanbod van buurtbewoners aan elkaar koppelen doordat we een prikbord meenemen waarop actief bijhouden wat er in gesprekken wordt genoemd.” Vaak nemen buurtgenoten na een tijdje hun buurman of buurvrouw mee, ziet Ilona. “Eerst vinden ze het spannend, totdat ze merken hoe laagdrempelig het eigenlijk is. Ze komen terug, krijgen een taak die ze leuk vinden, en dan zie je mensen bloeien en veerkracht ontwikkelen. Wederkerigheid is bij eenzaamheid belangrijk. Alleen maar ontvangen kan een gevoel van leegte veroorzaken, terwijl het veel prettiger is als je op z’n tijd ook iets terug kunt doen.”

Samen kun je meer

Samen kun je meer dan alleen. Dat is het motto van Bij de Halte. “We zoeken dan ook verbinding met andere organisaties en initiatieven in de wijk. Zo kan het gebeuren dat iemand die dichtbij een speeltuin woont waar ze ook koffievoorzieningen hebben, na een tijdje helemaal geen behoefte meer heeft om ons te bezoeken. Als ik buurtgenoten die al actief zijn in de wijk kan motiveren om eenzame buurtgenoten te mobiliseren, dan is dat al fantastisch. Het is bijna egoïstisch om te denken dat Bij de Halte alleen eenzaamheid kan oplossen. Het gaat er meer om dat we het met elkaar doen in de wijk. We creëren met elkaar een wereld waarin we elkaar helpen en oog hebben voor elkaar.”

Gerelateerd